Interview met Ellen Rouwet (met dank aan de Hartstichting)

Als vaatchirurg zie ik veel patiënten met ernstige gezondheidsproblemen door slagaderverkalking. Een veel voorkomend probleem is vernauwing van de bloedvaten in de benen, waardoor patiënten moeilijk kunnen lopen of zelfs hun been kunnen verliezen.
Ondanks alle moderne dotterbehandelingen en operaties denk ik vaak: het is dweilen met de kraan open. Patiënten komen steeds weer terug in het ziekenhuis met nieuwe problemen door slagaderverkalking.

Preventie nodig
Die verkalking zorgt namelijk ook voor vernauwingen in de bloedvaten naar andere organen, zoals het hart en de hersenen. Het ligt aan de basis van de meest dodelijke hart- en vaatziekten, zoals hart- en herseninfarcten. We hebben echt nieuwe preventieve methoden nodig om deze ellende te voorkomen.

Nieuwe aanpak
Ik wil een heel nieuwe aanpak onderzoeken, gericht op het behandelen van chronische stress. Ik denk dat stress net zo’n grote risicofactor voor het ontstaan van slagaderverkalking is als bijvoorbeeld roken.  Ik ben betrokken bij verschillende onderzoeken naar de effecten van mindfulnesstraining voor patiënten. Dit is een, een wetenschappelijk bewezen methode om chronische stress te verminderen door middel van training van vaardigheden die bij mindfulness horen, zoals aandacht, mildheid voor jezelf en voor anderen, lichaamsbewustzijn en het vermogen om niet meteen te oordelen. Ik ga meten wat dit voor effect heeft op de gezondheid van de bloedvaten én op het functioneren van mensen met een hart- of vaatziekte.

Signaalstoffen in bloed
Eén van de effecten van mindfulnesstraining is dat je je veel bewuster bent van de activatie van je stress-systeem en dat je daarvan sneller herstelt. Ik verwacht dat door de training van je brein meerdere signaalstoffen in je bloed dalen, waaronder cholesterol en stresshormonen en stoffen die betrokken zijn bij de afweer. Naar verwachting zal hierdoor minder slagaderverkalking ontstaan. Ik ga meten of hierdoor inderdaad de kans op ernstige hart- en vaatziekten afneemt.

Gezonder leven
Ik verwacht nog een effect van de training: ik denk dat het daarna beter lukt om gezonde keuzes te maken, zoals veel bewegen en gezond eten. De training leert je namelijk om automatische patronen te doorbreken en van ongezonde leefgewoontes af te komen. Als je bijvoorbeeld gewend bent om na het eten een sigaret op te steken, leer je in de training om die hunkering op te merken. Daardoor ontstaat er ruimte voor het maken van een gezonde keuze. En ook dat is goed voor je bloedvaten.

Aangenamer leven
Ook ga ik onderzoeken of de training gevoelens van somberheid en angst vermindert bij hart- en vaatpatiënten. Hart- en vaataandoeningen kunnen je leven ingrijpend veranderen. Je bent bijvoorbeeld veel eerder moe dan je gewend was, of je hebt pijn of last van de bijwerkingen van de medicijnen die je slikt. Deze zaken kunnen je in je dagelijkse leven beperken, maar zijn helaas niet altijd medisch op te lossen. Mindfulnesstraining is een succesvolle methode om te leren op een goede manier met dergelijke gevoelens om te gaan. En dat maakt je leven een stuk aangenamer.

Gat in de zorg opvullen
Ik denk echt dat mindfulnesstraining een gat vult dat we nu met z’n allen laten liggen in de gezondheidszorg: persoonlijke begeleiding bij het gezond houden van je bloedvaten. Ik denk dat we zo heel veel hart- en vaatziekten kunnen voorkomen.